#1 CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM

 CÁC CÂU HỎI ÔN THI VẤN ĐÁP CSVH

9. nêu những biểu hiện của tính biểu cảm và tính tổng hợp trong nghệ thuật thanh sắc và hình khối Việt Nam truyền thống 

tính biểu cảm trong nghệ thuật thanh sắc và hình khối Việt Nam truyền thống:

• trong nghệ thuật thanh sắc:

• trong âm nhạc và các làn điệu dân ca: thiên về diễn tả tình cảm nội tâm mang đậm chất trữ tình, tốc độ chậm, âm sắc trầm, và rất chú trọng luyến láy, gợi lên những tình cảm quê hương, những nỗi buồn man mác trong khi ở văn hóa phương Tây thì thiên về mạnh mẽ, dứt khoát, tiết tấu nhanh, vui.

• trong múa: không ầm ĩ ồn ào mà phổ biến là những đường nét tròn trĩnh, uốn lượn mềm mại, không gãy góc, đôi chân khép kín;Múa nữ, thiên về tay, kín đáo, tế nhị trong ăn mặc, động tác.(Tây: Múa chân, xoạc cẳng, xoay tròn, mạnh mẽ.)

• trong chèo: tính biểu cảm thể hiện ở chỗ vai trò của người phụ nữ luôn được nhấn mạnh và tô đậm, thiên về cuộc sống nông thôn và vai trò người phụ nữ. ví dụ như thị kính, thị mầu

• trong nghệ thuật hình khối:

• Về nỗi buồn, Không có tác phẩm điêu khắc về đề tài chiến tranh, anh hùng ca. (Trong thơ văn: có “Chinh Phụ Ngâm”; có “Nỗi Buồn Chiến Tranh”.)

• tranh tượng thể hiện tình cảm rất nhiều ví dụ như là cảnh trai gái đùa vui hay là hứng dừa “Khen ai khéo dựng nên Dừa,Đấy trèo, đây hứng cho vừa một đôi”

• khuynh hướng biểu cảm, trọng tình của người việt đã biến đổi nên tình.Ví dụ: Rồng biến đổi từ cá Sấu và Rắn; Ông Ác cũng mỉm cười!

tính tổng hợp trong nghệ thuật thanh sắc và hình khối việt nam truyền thống

• trong nghệ thuật thanh sắc:

1. Không có sự phân biệt các loại hình:

• Ca, múa, nhạc. Tất cả luôn đan xen vào nhau.

• Tổng hợp mọi thể thơ; loại văn, điệu hát; mọi phong cách, ngôn ngữ.

 Ví dụ:Đi xem hát.

 2. Không phân biệt các thể loại:

• Bi, hài, luôn đan xen vào nhau, như trong thực tế đời.

            3. Nhạc cụ

 Đàn Bầu, mang cả 3 đặc trưng “tổng hợp, linh hoạt, biểu cảm”.

- Tổng hợp:Chỉ 1 dây, cho ra đủ mọi âm thanh, cung bậc.

- Linh hoạt:Hai tay linh hoạt phối hợp. Tay phải gảy; tay trái rung, ghìm.

- Biểu cảm:Cảm xúc âm tính, phù hợp tâm hồn Việt Nam.

• trong nghệ thuật hình khối:

1. Tổng hợp biểu trưng và biểu cảm:

- Hình thức biểu trưng, còn nội dung biểu cảm.

Ví dụ:“Trai gái vui đùa”.

 - Hình thức biểu trưng, còn nội dung ước lệ.

Ví dụ:Con Rồng, biểu trưng uy lực, lại có hình dáng rất mềm mại dịu dàng.

 2. Tổng hợp biểu trưng và tả thực:

• Người Việt tĩnh tại, hiếu hoà, nhưng sức mạnh nội tâm sôi động.

• Giống như cái đuôi con Hổ đá ở lăng Trần Thủ Độ:

+ Chứa đựng sức mạnh ngầm ẩn.

10. nêu những biểu hiện của tính linh hoạt trong nghệ thuật thanh sắc việt nam truyền thống 

1. Trong âm nhạc

• Không đòi hỏi nhạc công chơi giống hệt nhau.

• Chỉ cần bắt đầu và kết thúc giống nhau.

Ví dụ:“Xang – Xê”.

2. Trong sân khấu:

• Không cần diễn viên bài bản cứng nhắc. Chú ý đến Thần. Ý chính. Cần biến báo. Giao lưu dân chủ: Quan hệ diễn viên với khán giả giao lưu rất mật thiết dân chủ.

Ví dụ:Chèo Quan Âm Thị Kính.

Có tiếng “đế” của khán giả: “Mầu ơi! Ở nhà mày, người ta bắt hết bò rồi”.

Thị Mầu đế lại:“Nhà tao còn ối trâu”.

Người cầm chầu: Thay khán giả đánh giá khen, chê.

3. Trong múa rối

• Rất linh hoạt giao lưu với khán giả.

11. nêu những đặc trưng của văn hóa Việt Nam thể hiện qua đàn bầu

– Nêu sơ bộ xuất xứ của chiếc đàn Bầu.

– Cấu tạo của đàn Bầu: nhạc cụ đàn một dây, có hai loại: đàn thân tre và đàn thân gỗ. Đàn thân tre (đàn của những người hát xẩm) dài 120 cm, đường kính 12 cm. Đàn hộp gỗ (đàn dùng cho nghệ sĩ chuyên nghiệp) dài 115 cm, rộng 10 cm, cao 9 cm.

– Các đặc trưng: cây đàn bầu Việt Nam từ lâu đã là “ông hoàng” trong “bộ tộc” nhạc cụ cổ truyền của dân tộc.

– Tiếng đàn bầu Việt Nam từ xa xưa – bây giờ – mai sau vẫn có sức lay động sâu xa, quyến rũ lòng người.

– Nhạc cụ đàn Bầu hội tụ 3 đặc trưng: tổng hợp, linh hoạt, biểu cảm:

+ Tổng hợp, bởi vì chỉ có 1 dây mà cho ra đủ mọi âm thanh, cung bậc.

+ Linh hoạt, bởi chơi đàn Bầu phải phối hợp 2 tay (tay phải gảy dây, tay trái rung, ghìm cây đàn); tay giương, tay tạo âm nên những âm thanh rung/phẳng, những cung bậc ngắn/dài hài hòa theo ý muốn.

+ Biểu cảm, bởi vì đàn Bầu rất thích hợp để thể hiện những cảm xúc âm tính, phù hợp với tâm hồn Việt Nam.